Een geintje, een grapje of een opmerking die net op het randje is. De groep begrijpt-em meteen. Stiekem denkt iedereen er eigenlijk zo over. Alleen, niemand durfde het tot nu toe uit te spreken. Maar nu ligt de grap er. Met een onderliggende boodschap. Een subtiele opmerking, met eigenlijk een duidelijk verhaal.

Recent maakte ik zo’n situatie mee. We waren net begonnen aan een workshop en kregen instructies over de koffie en thee. Direct volgde een opmerking van een man in het gezelschap: “Nou, Barbara ik lust wel een koffie...” Gelach in de groep. Barbara met een mond vol tanden.

Bedoeling

Wat bedoelde de mannelijke collega nu eigenlijk? Had hij de overtuiging dat een vrouw voor de koffie moest zorgen? Of dat Barbara, als jongste van het team, zijn kopje wel kon inschenken? Wat wilde hij zeggen?

Wat dan wel

Omdat het niet de eerste keer was dat er onderhuidse communicatie in deze groep plaatsvond, reageerde ik op hem. “Je bedoelt dat zij als vrouw en jongste in deze groep verantwoordelijk is voor de koffie?” Nu stond híj met een mond vol tanden. “Nee, nee zo bedoel ik het niet!” was zijn antwoord. “Maar wat dan wel?” vroeg ik. En toen bleef het stil.

Grappig zijn

Een geintje met een seintje. Een vorm van communicatie die vaak in groepen voorkomt, vooral daar waar eerder over elkaar dan met elkaar wordt gesproken. Daar waar het zelfs een competitie is om zo grappig mogelijk te zijn. Maar waar het stil blijft als gevraagd wordt of iedereen het ook écht leuk vindt.

Communicatievorm

En niet alleen in groepen, maar ook individueel worden ze gebruikt. Geintjes met een seintje zijn een handig middel om te laten weten wat je er eigenlijk echt van vind. Want hardop uitspreken is zo lastig. Deze communicatievorm heeft alles te maken met vertrouwen. Als er geen vertrouwen is in elkaar – of meer nog – in jezelf, dan durf je niet uit te komen voor wat je denkt. Dan neemt onzekerheid de overhand. Maar ook al wijkt jouw mening af van die van de rest, hij draagt bij aan het groter geheel. Elke mening doet er toe. Hardop uitspreken – op een respectvolle manier – mag.

Drie vragen

Hoe doe je dat? Stel jezelf eens de volgende vragen:

1. Welke gedachten heb ik hierover?
2. Welk gevoel heb ik daarbij?
3. Als ik dat naast elkaar zet, wat wil ik dan eigenlijk?

Zonder geintje

Zelfvertrouwen krijg je door te geloven in jouw eigen mening en verantwoordelijkheid te nemen voor wat je vindt. Dan maakt de mening van een ander niet meer uit. Dan durf je hardop uit te spreken. Met respect. Niet jouw waarheid als enige waarheid op tafel gooien. Maar wel met zekerheid vertellen wat jij denkt. Een seintje geven, zonder een geintje te gebruiken.

Eerlijk zijn

En natuurlijk, geintjes mogen blijven. Met elkaar lachen en om elkaar lachen is gezond en af en toe ook nodig. Maar eerlijk zijn is niet minder belangrijk. Daarom is het goed om jezelf af te vragen: wat wil ik zeggen? En durf het dan eens uit te spreken. Ja, zonder geintje.